وقتی دست بی حس می شود؛ از دلایل تا درمان

 بی حسی در دست می تواند به دلایل مختلفی شکل بگیرد که از موارد خفیف تا جدی را در بر می گیرند. نشستن یا خوابیدن در وضعیتی نامناسب می تواند جریان خون را محدود کرده یا فشار اضافه بر یک عصب وارد کند و به بی حسی در دست منجر شود.

اما بی حسی دست بدون دلیلی مشخص ممکن است به یک شرایط سلامت زمینه ای مانند آسیب عصبی، فتق دیسک، یا بیماری قلبی‌عروقی اشاره داشته باشد. از دلایل جدی بی حسی دست می توان به حملات قلبی و سکته های مغزی اشاره کرد.

در ادامه با هشت دلیل احتمالی بی حسی در دست و درمان های آنها بیشتر آشنا می شویم.

گردش خون ضعیف

بروز انسداد یا زیر فشار قرار گرفتن رگ های خونی می تواند در گردش خون به و از قلب اختلال ایجاد کند. گردش خون ضعیف می تواند دلیل بی حسی و احساس گزگز در دست ها و پاها باشد.

کاهش جریان خون می تواند موجب علائم دیگری مانند موارد زیر شود:

- سردی دست ها و پاها

- پوست به شدت رنگ پریده یا آبی

- تورم در پاها

- خستگی

- مفصل یا عضله درد

گردش خون ضعیف به خودی خود یک بیماری در نظر گرفته نمی شود، اما می تواند به واسطه کم تحرکی طی روز رخ دهد. همچنین، این شرایط می تواند علامتی از بیماری های دیگر از جمله موارد زیر باشد:

آترواسکلروز (تصل شرایین) زمانی رخ می دهد که رسوبات کلسترول به نام پلاک در رگ های خون انباشته می شوند. شکل گیری پلاک می تواند موجب سخت و باریک شدن رگ های خونی شود که جریان خون را محدود می کند.

لخته های خون به واسطه به هم پیوستن سلول های خون به یکدیگر و تشکیل یک توده نیمه جامد شکل می گیرند. لخته های خون می توانند موجب انسداد نسبی یا کامل درون یک رگ خونی شوند.

بیماری سرخرگ محیطی نوعی از آترواسکلروز است که به واسطه تشکیل پلاک در سرخرگ های موجود در دست ها و پاها شکل می گیرد.

دیابت می تواند بر دستگاه گردش خون تاثیرگذار باشد زیرا سطوح بالای قند خون به شکل گیری پلاک و آسیب رگ های خونی منجر می شود.

درمان گردش خون ضعیف به دلیل زمینه ای این شرایط بستگی دارد. پوشیدن باندهای فشرده ساز می تواند به کاهش تورم در اندام ها کمک کند. ورزش نیز می تواند به بهبود گردش خون کمک کند.

افرادی که دارای لخته های خون بزرگ یا چندین سرخرگ مسدود هستند ممکن است به انجام عمل جراحی برای اصلاح این شرایط نیاز داشته باشند. پزشکان می توانند داروهایی را نیز برای درمان بیماری زمینه ای که ممکن است عامل گردش خون ضعیف باشد، تجویز کنند.

نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی شامل شرایطی می شود که به سیستم عصبی محیطی آسیب می رساند. سیستم عصبی محیطی اطلاعات را بین سیستم عصبی مرکزی - مغز و نخاع - و دیگر قسمت های بدن رد و بدل می کند.

نوروپاتی دیابتی موجب علائم مختلفی می شود که به اعصاب تحت تاثیر قرار گرفته بستگی دارند. به طور کلی، افرادی که به نوروپاتی دیابتی مبتلا هستند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

- بی حسی یا گزگز در دست ها و پاها

- افزایش حساسیت به لمس و تغییرات دمایی

- ضعف عضلانی

- پرش های عضلانی غیر قابل کنترل

- از دست دادن عضله

- تعریق بیش از حد

- احساس گرما یا سرما

شرایط مختلفی می توانند به نوروپاتی دیابتی منجر شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- دیابت

- بیماری های خودایمنی

- آسیب دیدگی هایی که موجب شکستگی یا دررفتگی استخوان می شوند

- آترواسکلروز، واسکولیت و انواع دیگر بیماری قلبی‌عروقی

- بی تعادلی های هورمونی

- بیماری کلیوی یا کبدی

- کمبود ویتامین B12

- برخی انواع سرطان و روش های درمان سرطان

سندرم خروجی قفسه سینه

سندرم خروجی قفسه سینه به گروهی از شرایط که عصب و رگ های خونی که از بین استخوان ترقوه و دنده اول عبور می کنند را زیر فشار قرار می دهند، ارجاع می شود.

افراد مبتلا به سندرم خروجی قفسه سینه ممکن است بی حسی یا گزگز در دست و همچنین ضعف در گردن یا بازو را تجربه کنند.

ورزش های فیزیوتراپی که عضلات سینه و پشت را تقویت می کنند می توانند به بهبود وضع اندامی و کاهش فشار بر اعصاب و رگ های خونی که از این مجرا عبور می کنند، کمک کند.

پزشک می تواند برای پیشگیری از تشکیل لخته های خون و کاهش درد برای بیمار دارو تجویز کند. همچنین، وی ممکن است در صورت عدم بهبود علائم از طریق فیزیوتراپی یا مصرف دارو، عمل جراحی را توصیه کنند.

تنگی کانال نخاع در قسمت گردن

تنگی کانال نخاع گردن زمانی رخ می دهد که فضای توخالی کانال نخاع باریک شده و بر نخاع فشار وارد می کند. این اعمال فشار می تواند موجب بی حسی یا ضعف در دست ها یا پاها شود. همچنین، این شرایط می تواند موجب احساس درد در گردن و پشت شود.

افراد مبتلا به اسپوندیلوز گردن، آرتریتی که بخشی از ستون فقرات که در ناحیه گردن قرار دارد را تحت تاثیر قرار می دهد، می توانند به تنگی کانال نخاع گردن مبتلا شوند. آسیب دیدگی های گردن و پشت و شکل‌گیری تورمورها در ستون فقرات نیز می توانند به این شرایط منجر شوند.

پزشکان تنگی کانال نخاع گردن را از طریق تجویز دارو، بریس های پشت، فیزیوتراپی و عمل جراحی درمان می کنند.

فتق دیسک

فتق دیسک زمانی رخ می دهد که هسته نرم دیسک از طریق یک ترک به قسمت بیرونی آن راه می یابد.

فتق دیسک می تواند به اعصاب اطراف فشار وارد کند که ممکن است موجب بی حسی یا درد در دست شود.

گزینه های درمان برای فتق دیسک شامل داروهای مسکن، فیزیوتراپی و عمل جراحی می شوند.

میگرن همی‌پلژیک

افراد مبتلا به میگرن همی‌پلژیک ضعف یا فلج موقت در یک سمت از بدن خود را تجربه می کنند. این علامت می تواند پیش یا همراه با سردرد شکل بگیرد. افراد ممکن است بی حسی یا گزگز در دست، پا، یا یک سمت صورت را تجربه کنند.

همچنین، میگرن موجب سردردهای شدید و تپشی می شود که می تواند یک یا هر دو سمت سر را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم میگرن همی‌پلژیک از خفیف تا شدید متغیر هستند. یک دوره شدید میگرن همی‌پلژیک می تواند موجب علائم دیگری از جمله موارد زیر شود:

- سردرگمی

- از دست دادن حافظه

- تغییرات شخصیتی

- تشنج

پزشکان ممکن است داروهای مسکن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را برای درمان میگرن تجویز کنند.

حمله قلبی

یک حمله قلبی زمانی رخ می دهد که قلب به میزان کافی خون سرشار از اکسیژن را دریافت نمی کند. یک لخته خون یا شکل گیری پلاک می تواند موجب انسداد نسبی یا کامل در یک یا تعداد بیشتری از رگ های تامین کننده خون مورد نیاز قلب شود و به یک حمله قلبی منجر شود.

در موارد نادر، یک حمله قلبی می تواند به واسطه اسپاسم های سرخرگ کرونر که موجب انقباض رگ و محدود شدن جریان خون به قلب می شود، رخ دهد. در صورت عدم دریافت اکسیژن کافی، عضله قلب ممکن است آسیب دیده یا به طور کامل عملکرد آن متوقف شود.

از شایع‌ترین علائم یک حمله قلبی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد یا ناراحتی در یک یا هر دو دست

- فشار شدید در سینه

- درد در قسمت بالای شکم که ممکن است شبیه سوء هاضمه یا سوزش سردل احساس شود

- تنگی نفس

از دیگر علائمی که باید مورد توجه قرار بگیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد یا بی حسی در پشت، شانه ها، گردن یا فک

- احساس سبکی سر یا غش

- حالت تهوع و استفراغ

- تعریق

یک حمله قلبی شرایطی جدی است. اگر فکر می کنید خود یا فردی دیگر یک حمله قلبی را تجربه کرده است بلافاصله با مرکز فوریت های پزشکی (115) تماس بگیرید.

پزشکان برای بازگشایی سرخرگ مسدود و بازگرداندن جریان خون به قلب تلاش خواهند کرد. روش درمان به محل انسداد، وضعیت سلامت کلی فرد، و مدت زمان سپری شده از آغاز حمله قلبی بستگی خواهد داشت.

سکته مغزی

یک سکته مغزی زمانی رخ می دهد که چیزی جریان خون به بخشی از مغز را محدود یا به طور کامل مسدود کند.

سکته های مغزی اغلب موجب بی حسی در یک دست، پا یا یک سمت صورت می شوند. از دیگر علائم سکته مغزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سردرد شدید و ناگهانی

- تغییرات در بینایی

- سردرگمی

- دشواری در تکلم

- سرگیجه

- از دست دادن هماهنگی

دو نوع اصلی از سکته مغزی وجود دارند:

سکته های مغزی ایسکمیک زمانی رخ می دهند که لخته های خون یا رسوبات چربی درون یک رگ خونی شکل گرفته و جریان خون به مغز را محدود می کنند.

سکته های مغزی هموراژیک زمانی رخ می دهند که یک رگ خونی در مغز پاره شده و خونریزی به بافت های اطراف وجود داشته باشد.

یک سکته مغزی شرایطی جدی است و نیازمند درمان پزشکی فوری است.

پزشک می تواند یک سکته مغزی ایسکمیک را با داروهای ترومبولیتیک که لخته های خون را حل می کنند، درمان کند. اگر فردی یک سکته مغزی هموراژیک را تجربه کرده باشد، پزشک باید رگ خونی آسیب دیده را ترمیم کند که برای انجام این کار ممکن است به انجام عمل جراحی نیاز باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بی حسی دست یک علامت شایع برای بسیاری از مشکلات سلامت جزئی، مانند قطع موقت گردش خون است، اما می تواند نشانه ای از مسائل جدی‌تر مانند سکته مغزی یا حمله قلبی نیز باشد.

افرادی که در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی قرار دارند یا دارای سابقه ابتلا به آن هستند، در صورت مواجهه با بی حسی یا گزگز در دست بدون دلیلی مشخص باید بلافاصله کمک پزشکی دریافت کنند.

بی حسی پایدار در دست بدون دلیلی مشخص می تواند به یک مشکل پزشکی زمینه ای اشاره داشته باشد که ممکن است به درمان از طریق فیزیوتراپی یا عمل جراحی نیاز داشته باشد.