مبتلایان به سیروز کبدی این مواد غذایی را مصرف کنند

یکی از مهمترین مسائل در رابطه با بیماران مبتلا به سیروز کبدی، تبعیت آنها از رژیم غذایی مناسب است. یک رژیم غذایی مناسب در بسیاری از موارد باعث تحول شدیدی در بیماری و بهبود حال شخصی بیماران می شود.

صبحانه: بهتر است این افراد در وعده صبحانه، دو برش نان برشته( تقریبا ۱۶ گرم و ترجیحا نان سبوس دار نظیر نان سنگک)، کره مارگین(۳۰ گرم) یا پنیر کم نمک و کم چربی(۲۰ گرم)، یک فنجان چای یا یک عدد خرما یا شیرینی دیگر، یک عدد هلوی بزرگ( ۱۵۰ گرم) میل کنند.

غذای نیمروزی: غذای نیم روز این بیماران نیز می تواند یک قطعه نان برشته همراه با یک لیوان شیر معمولی( قبل ظهر و در صورت تحمل شیر) باشد.

ناهار: این بیماران می توانند در وعده ناهار، ۱۲۰ گرم برنج، قرمه سبزی( شامل ۴۰ گرم سیب زمینی، ۳۰ گرم پیاز، ۱۰۰ گرم سبزیجات مربوطه)، سالاد (در حد تحمل) میل کنند. مصرف دو تکه گوشت کوچک(حداکثر ۵۰ گرم) نیز بلامانع است. یک عدد میوه نیز می توانند به عنوان دسر مصرف کنند.

شام: وعده شام این افراد می تواند فیله ماهی ۸۰ گرم( بهتر است آب پز یا کباب شده باشد)، سیب زمینی ۱۰۰ گرم، سالاد بدون نمک( خیار، گوجه فرنگی، کاهو، دو قاشق مرباخوری روغن زیتون) و یک عدد پرتقال به عنوان دسر باشد.

غذای آخر شب: بیماران در آخر شب نیز می توانند دو برش نان برشته، یک پیمانه ماست کم چربی( ۲۰ گرم)، یک بشقاب کوچک اسفناج پخته(بورانی) مصرف کنند.

در برخی شرایط که بیماری کبدی شدت بیشتری پیدا می کند پزشک ممکن است برای مدتی از میزان پروتئین مصرفی بکاهد و سپس به صورت تدریجی مجددا مقدار پروتئین را بیفزایید. برخی بیماران ممکن است نتوانند مقدار پروتئین رژیم غذایی فوق را تحمل کنند. در چنین شرایطی مقدار پروتئین دریافتی توسط پزشک معالج یا متخصص تغذیه تنظیم خواهد شد.

همچنین مبتلایان به سیروز کبدی باید به این نکات نیز توجه کنند:

-گوشت بدون چربی مرغ بدون پوست و شیر و با چربی معمولی( نه پر چرب) استفاده شود.

-برای پختن یا سرخ کردن از روغن یا کره به میزان اندک( در حد یک قاشق مرباخوری) استفاده شود.

-هر روز هویج یا اسفناج( تازه یک فنجان، پخته شده ۲/۱ فنجان) میل شود.

-از غذاهای کم نمک استفاده شود. همچنین از استفاده نمکدان سر سفره خواری شود.

-هر روز ۴ نوع میوه شامل مرکبات یا آبمیوه، ۱ میوه سیب به علاوه ۱ عدد میوه هر فصل میل شود.

-علاوه بر مصرف روزانه منابع غذایی متنوع، ویتامین B، اسید فولیک و در صورت لزوم ویتامین A استفاده شود.

-افراد مبتلا به سیروز کبدی در زمانی که تحت کنترل است می توانند ۸/۰- ۶/۰ گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن پروتئین در روز مصرف کند. باید توجه داشت که مطابق یا وضعیت بیمار باید در مورد میزان مصرف پروتئین قضاوت کرد. باید توجه داشت در صورت بروز سوء تغذیه میزان مرگ و میز نیز زیاد می شود.

-پرهیز از الکل و استعمال دخانیات نیز مهم است.

-باید در مصرف کردن تخم مرغ، قهوه و شکلات خودداری کرد. این مواد ارزش درمانی ندارند.

-در بیماری سیروز میزان ویتامین های گروه«بی» به مرور کاهش می یابند از اینرو باید مقادیر کافی مورد نیاز تامین شود.

-کمبود روی( به عنوانی یکی از مواد ضروری و کمیاب بدن) در بیماران مبتلا به سیروز پیش می آید و این امر ممکن است سبب اختلال در شعور شود به این دلیل صرف آن توسط برخی پزشکان توصیه نمی شود.

-پروتئین های حیوانی حاوی اسید آمینه های معطر هستند ولی پروتئین گیاهی کمتر از این میزان اسید آمینه دارند.

-برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات با تجویز قند(گلوکز) مصرف کالری به میزان کافی ضروری است.

-مصرف برخی مواد غذایی که حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند در بیماران کبدی مفید است. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند. سیر با داشتن ماده آلیسینین( یک ترکیب سولفوردار)، انواع کلم، آلو، کشمش، گریپ فروت سرخ، سیب و گلابی دارای مقادیر زیاد آنتی اکسیدان هستند.

-شکلات تلخ نیز برای بیماران کبدی خوب است. مصرف شکلات تلخ به دلیل وجود آنتی اکسیدان هایی به نام فلاونول ها در کاهش فشار خون در وریدهای شکمی در بیماران مبتلا به بیماری کبدی مزمن و سیروز مفید است.

*دکتر سید موید علویان، فوق تخصص گوارش و کبد، عضو فرهنگستان علوم پزشکی و استاد دانشگاه بقیه الله