شیر چاق کننده هست یا لاغر کننده ؟

 شیر ، هم می‌تواند چاق‌کننده باشد هم لاغر‌کننده ، همچنین می‌تواند عامل بیماری باشد و هم عامل سلامتی‌ . پایه تغذیه نوزادی و کودکی به شیر وابسته است پس شیر با بسیاری از بیماری‌ها ارتباط دارد .

شیرهای پاستوریزه عمدتا از شیرگاو و مقدار چربی آنها مشخص است . هر لیوان شیر کم‌چرب شامل ۲۴۰ سی‌سی شیر حدود ۹۰ کالری ، هر لیوان شیر معمولی ۱۲۰ کالری و هر لیوان شیر پرچرب تا ۱۵۰ کالری انرژی به بدن می‌رساند .

بهتر است افراد به ویژه کسانی که رژیم لاغری دارند از نوع کم‌چرب یا بدون چربی شیر استفاده کنند ، اما افرادی که قصد اضافه وزن دارند یا می‌خواهند توان جسمانی خود را بالا ببرند می‌توانند از شیر پرچرب استفاده نمایند .

یادتان باشد که شیر کم‌چرب یا پرچرب از نظر میزان لاکتوز ، پروتئین ، املاح و ویتامین‌ها تفاوتی با هم ندارند و فقط میزان چربی آنها بالا یا پایین است . در این بخش از مجله اینترنتی بیرکلیک قصد داریم بررسی کنیم که آیا شیر چاق کننده هست یا لاغر کننده و به همراه دلایل موضوع را مورد بحث قرار دهیم . لطفا همراه ما باشید .

 کالری موجود در شیر و لبنیات به‌ هیچ‌ هنوان قابل‌ مقایسه با کالری سایر مواد غذایی نیست .

پس نمی‌توان گفت جمله «شیر نمی‌خورم چون کالری دارد» صحیح است چرا که شیر علاوه بر کالری ، تمام مواد غذایی لازم و ضروری بدن را هم داراست و مصرف آن بسیاری از نیازهای بدن را رفع می‌کند ، پس به‌هیچ‌ ‌عنوان شیر را نباید از برنامه غذایی روزانه خود حذف کنید .

البته برخی افراد به‌دلیل عدم‌ تحمل لاکتوز و عوارض گوارشی از نوشیدن شیر صرف‌نظر می‌کنند . این حالت معمولا در افراد بالغی دیده می‌شود که در دوران کودکی به میزان کافی و مداوم شیر و لبنیات مصرف نکرده‌اند . در نتیجه آنزیم لاکتاز در بدنشان کاهش پیدا کرده و نمی‌توانند قند شیر یا لاکتوز را هضم کنند .

این افراد پس از نوشیدن شیر دچار عوارض گوارشی مثل نفخ ، دل‌درد و تغییر شکل و قوام مدفوع می‌شوند . خوشبختانه این مشکل درمان دارد . افراد مبتلا به عدم‌ تحمل لاکتوز می‌توانند مصرف شیر را از روزی ۱۰سی‌سی شروع کنند و طی زمان و به‌ تدریج به مقدار آن بیفزایند تا مشکلشان حل شود .

امروزه شیرهای کم‌لاکتوز و بدون لاکتوز هم در بازار موجودند که افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می‌توانند آنها را خریداری و مصرف کنند تا دچار مشکل نشوند.

 بد نیست بدانید :

کلسیم که نقش اساسی در شکل ‌گیری و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها دارد، از مهم‌ ترین ترکیبات موجود در شیر است.

فسفر که برای بسیاری از واکنش‌های شیمیایی بدن و فعال کردن آنزیم‌ها لازم است و در رشد و ترمیم بافتی دخالت دارد، در میان املاح موجود در شیر حضور داشته و به غیر از آن، سدیم و پتاسیم که در تنظیم اسیدی و بازی بودن سلول‌ های بدن نقش ایفا می کنند، با خوردن شیر دریافت می ‌شوند.

 – نوشیدن شیر در بهبود علایم قاعدگی که با نام سندرم پیش از قاعدگی معروف است ، نقش به سزایی دارد . بسیاری از خانم ‌ها قبل از دوران قاعدگی دچار نشانه‌هایی از جمله افسردگی، اختلالات خلقی، کمردرد و سردرد می ‌شوند . این افراد باید بدانند که مصرف شیر می ‌تواند این نشانه‌ها را تسکین دهد.

– شیر برای داشتن ناخن‌ها، دندان‌ها و موهایی سالم ‌تر لازم است. این نوشیدنی چون کلسیم فراوان دارد، مصرفش به همراه ویتامین D باعث استحکام استخوان‌ها و دندان ها و تقویت رشد موها و پیشگیری از ریزش آن ها می ‌شود. وجود کلسیم به همراه ویتامین A ، ویتامین های گروه B و پتاسیم مانع از نرم و نازک شدن موها می ‌شود و به درخشان شدن آن ها کمک فراوان می‌ کند.

– مصرف روزانه شیر به همراه میوه‌ها و سبزیجات، هم در بچه‌ها و هم در بزرگسالان باعث کاهش فشار خون بالا می‌ شود. اگر چه هنوز مکانیسم آن مشخص نیست، اما به نظر می‌‌ رسد که کلسیم، پتاسیم، منیزیم و پروتئین شیر نقش مهمی در این زمینه داشته باشند.

– مصرف شیر و لبنیات ، خطر بیماری‌ های قلبی ‌عروقی را کاهش می ‌دهد . مردانی که بیشتر از دیگران شیر مصرف می‌ کنند ، کمتر دچار حملات قلبی می ‌شوند . همچنین مصرف شیر کم‌ چرب به دلیل سرشار بودن از کلسیم میزان کلسترول بد را در خون کاهش داده و میزان کلسترول خوب را بالا می برد، اما فراموش نکنید که منظور ما از شیر، نوع کم چرب آن است.

– برخلاف تصور عموم افرادی که از شیر کم‌ چرب استفاده می‌ کنند ، لاغرتر از سایرین هستند. شما می ‌توانید با مصرف شیر و لبنیات کم ‌چرب میزان کالری دریافتی تان را تحت کنترل داشته باشید تا از بروز چاقی، مخصوصا چاقی شکم پیشگیری شود.

– از آنجا که دوران نوجوانی و کودکی، مرحله ی خیلی مهم در سلامت جسمانی و روانی فرد است، رژیم غذایی سرشار از لبنیات و شیر در این دوران پایه ‌گذار دوران جوانی و میانسالی و حتی سالمندی سالم تر به حساب می آید . همچنین کودکانی که روزانه شیر مصرف می‌ کنند ، از سایر کودکانی که علاقه‌ای به خوردن آن ندارند، باهوش ‌ترند.

– شیر دشمن دیابت نوع دوم است . مصرف منظم لبنیات و شیر کم‌ چرب می ‌تواند خطر بروز دیابت نوع دوم را در بزرگسالان پایین آورد .

– نقش خوردن شیر در پیشگیری از سرطان‌های پستان و روده بزرگ به اثبات رسیده است . طبق تحقیقات دانشمندان سوئدی، مردانی که روزانه ۵/۱ لیوان شیر می‌ خورند، ۳۵ درصد کمتر احتمال دارد که به سرطان روده بزرگ مبتلا ‌شوند.

– یک رژیم غذایی خوب و سالم نقش مهمی در سلامت سالمندان دارد و حتی به آن ها کمک می ‌کند که برای مدت طولانی‌ تری زندگی شاد و فعالی داشته باشند و از شر بسیاری از بیماری ‌ها در امان بمانند.

مصرف روزانه شیر در دوران نوجوانی و کودکی پایه ‌گذار استخوان ‌هایی محکم بوده و از عوامل اصلی پیشگیری کننده پوکی استخوان و زندگی سالمندی فعال تر محسوب می شود.

– همان طور که می دانید در دوران بارداری و شیردهی، نیازهای غذایی مادر افزایش پیدا می‌ کند، بنابراین مادران باردار در این دوران مخصوصا در سه‌ ماهه دوم و سوم باید میزان بیشتری کالری، پروتئین، انواع ویتامین‌ و کلسیم مصرف کنند. شیر از آن دسته مواد غذایی است که مادران باردار به آن نیاز بیشتری دارند.

 شیر چگونه باعث کاهش وزن می‌شود ؟

پروتئین

همان طور که می‌دانید شیر و لبنیات از منابع غذایی پروتئین حیوانی هم به شمار می‌روند؛ زیرا مقادیر بالایی پروتئین دارند. خود غذاهای پر پروتئین باعث لاغری می‌شوند . زیرا پروتئین‌ها نسبت به قندها و چربی‌ها برای هضم، جذب، ذخیره و دفع شدن در بدن به انرژی بیشتری احتیاج دارند. به طور کلی می‌توان گفت غذاهای پُرپروتئین، سوخت و ساز بدن را بالا برده و مصرف انرژی را افزایش می‌دهند.

علت دیگر این است که پروتئین‌ها زودتر از قندها آدم را سیر می‌کنند و اشتها را کاهش می‌دهند. از طرفی توجه داشته باشید شیر علاوه بر پروتئین و ترکیباتی که در بالا گفتیم، آب هم دارد. پس یک نوشیدنی سنگین به شمار می‌رود که نسبت به نوشیدنی‌های دیگر فرد را برای مدت بیشتری سیر و پُر نگه می‌دارد.

اسید لینولئیک کونژوگه

همه‌ی چربی‌های شیر هم بد نیستند . لبنیات علاوه بر چربی‌های اشباع در مقادیر کمتر چربی‌های غیراشباع و اسید چرب‌های مفید و بلند زنجیر هم دارد. یکی از آن‌ها اسید لینولئیک کونژوگه (CLA) است. مطالعات نشان داده‌اند که دریافت این اسید چرب در رژیم غذایی باعث کاهش چربی بدن در افراد چاق و افزایش توده عضلانی و در نتیجه کاهش وزن می‌شود.

کلسیم

شیر و لبنیات بیشتر شهرت و اعتبار خود را مدیون همین کلسیم هستند. می‌دانید که کلسیم نقش مهمی در تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان بر عهده دارد اما تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش وزن هم یکی دیگر از تأثیرات مصرف کلسیم است. بررسی انواع رژیم‌های غذایی هم نشان داده افرادی که کلسیم بیشتری دریافت می‌کنند وزن بیشتری هم کم می‌کنند.

در این میان افزایش مصرف شیر از بهترین راه‌های افزایش دریافت کلسیم است. چرا که خود لاکتوز موجود در آن جذب کلسیم را هم افزایش می‌دهد.

ویتامین D

به نظر می‌رسد ویتامین D از دشمنان سرسخت چاقی و اضافه‌وزن باشد. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که اضافه کردن ویتامین D به رژیم غذایی افراد چاق کاهش وزن آن‌ها را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند. از طرفی دیده شده که سطح سرمی ویتامین D در افرادی که وزن بیشتری کم می‌کنند افزایش پیدا می‌کند.

ویتامین D را یک ویتامین خورشیدی می‌دانند چرا که در مواجهه با نور خورشید در بدن ساخته می‌شود و نقش بسیار مهمی هم در پوکی استخوان دارد.

خیلی از مطالعات کمبود این ویتامین را به بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها و خیلی بیماری‌های دیگر هم ربط داده‌اند. به طور کلی می‌توان گفت ویتامین D شدیداً با چاقی در ارتباط است. افراد چاق سطح ویتامین D سرمی پایین‌تری دارند و افزایش سطح این ویتامین هم به کاهش وزن کمک‌کننده خواهد بود.

این را هم فراموش نکنید که کلسیم برای جذب شدن و انجام بیشتر وظایف خود نیازمند ویتامین D است. پس به طور کلی کلسیم هم در نبود ویتامین D نمی‌تواند آن طور که باید اظهار وجود کند.