تبخال تناسلی در دوران بارداری؛ چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟

تبخال تناسلی در دوران بارداری ممکن است برای اولین بار بروز کند یا این که عود کننده باشد ، تبخال تناسلی به خصوص اگر نزدیک به زمان زایمان عود کرده باشد و  زخمهای اطراف واژن ایجاد شده باشد احتمال ابتلای ویروس به نوزاد هنگام تولد  را بالا می برد.

ویروس هرپس سیمپلکس یا تبخال یک ویروس DNA دار است که به دو نوع HSV-1 و  HSV-2 تقسیم می شود. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 عامل تبخال در لب ها ، التهاب لثه و کراتوکونژنکتیویت است با وجودی که ویروس هرپس نوع 1 هم میتواند باعث بروز تبخال در ناحیه تناسلی شود ولی در اغلب موارد ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 عامل بروز تبخال تناسلی می شود.

زنانی که با شرکای جنسی متعدد در ارتباط باشند یا این که شریک جنسی شان با افراد متعددی در ارتباط باشد احمال این که به تبخال تناسلی مبتلا شوند بسیار زیاد است.

زنانی که در سنین باروری به ویروس هرپس سیمپلکس تناسلی یا HSV مبتلا می شوند در زمینه احتمال خطر انتقال ویروس از مادر به جنین یا نوزاد هنگام تولد نگرانی های زیادی دارند.

براساس آمار رسمی منتشر شده شیوع عفونت HSV-2 در زنان 14 – 49 ساله حدود 15.9 درصد است. معمولا در سه ماهه سوم بارداری در صورتی که پزشک متوجه ابتلا مادر به این ویروس شده باشد به او توصیه می کند که به جای زایمان طبیعی گزینه سزارین را در نظر بگیرد.

میزان شیوع تبخال تناسلی در دوران بارداری

تبخال تناسلی یکی از رایج ترین عفونت های مقاربتی است که اغلب افراد آلوده از ابتلای خود مطلع نیستند و فقط حدود 5 – 15 درصد آن ها عفونت خود را به مراکز بهداشتی اطلاع می دهند.

براساس مطالعه انجام شده روی زنان ، 21 درصد از آنان شواهد ابتلا به عفونت تبخال تناسلی را داشتند. میزان ابتلا به عفونت به ویروس هرپس در دوران باردرای 2 درصد است و تقریبا 10 درصد از زنانی که نتیجه تست هرپس تناسلی آن ها منفی است شرکای جنسی با نتیجه تست مثبت دارند و در معرض خطر ابتلا به ویروس هرپس تناسلی در دوران بارداری قرار دارند.

از نظر زمانی ، احتمال ابتلا در تمام ماههای باردرای یکسان بوده است. تقریبا یک سوم زنان در هر سه ماهه باردرای به این ویروس آلوده می شوند. در بین زنان مبتلا به هرپس تقریبا 75 درصدشان حداقل یک بار دچار عود تبخال در دوران بارداری می شوند و حدود 14 درصد آن ها در هنگام زایمان با عود علایم بالینی و بروز ضایعات اطراف واژن روبرو می شوند.

عوارض ابتلا به تبخال تناسلی در دوران بارداری

معمولا 15 درصد از ضایعات تبخال تناسلی که برای اولین بار در بارداری ایجاد می شوند از نوع عفونت های مکرر هستند یعنی مادر از قبل به این بیماری مبتلا بوده است و دوباره در دوران بارداری با عود بیماری روبرو شده است.

تشخصی این که عفونت مادر باردار در دوران بارداری برای اولین بار است یا این که قبلا به عفونت مبتلا شده است کار سختی است برای تشخیص عفونت اولیه میتواند ترکیبی از نتیجه مثبت آزمایش ویروسی و نتیجه منفی آنتی بادی ویروس در خون را ملاک قرار داد.

ابتلا به عفونت اولیه در سه ماهه اول بارداری در برخی موارد میتوانید منجر به کوریورتینیت یا التهاب چشم نوزاد ، میکروسفالی و ضایعات پوستی در جنین شود. با وجودی که تا قبل از این تصور میشد که ابتلا به ویروس تبخال تناسلی در باردرای خطر سقط جنین را افزایش میدهد ولی مطالعات اخیر این خطر را تایید نکرده است.

میزان ابتلا نوزادان به تبخال تناسلی

از آنجا که عفونت تبخال در نوزادی ، بیماری قابل گزارشی محسوب نمی شود ، میزان واقعی ابتلای نوزادان به تبخال کاملا شناخته نیست ولی به طور تخمینی می توان گفت که سالانه حدود 1200 – 1500 مورد انتقال تبخال تناسلی از مادر به نوزاد رخ میدهد.

ویروس تبخال تناسلی با تماس مستقیم ویروس با مخاط یا پوست منتقل می شود. دوره کمون این ویروس 2 – 12 روز است و پس از اتمام دوره کمون ، ویروس در لایه درم و اپیدرم پوست تکثیر می شود و باعث بروز تخریب پوست و التهاب سلولی و ضایعات پوستی می شود.

تبخال تناسلی معمولا زمانی که نوزاد در حال عبور از کانال زایمان و خروج از واژن است به نوزاد منتقل می شود.

احتمال آلودگی جنین در رحم بسیار نادر است ولی احتمالش صفر نیست.

معمولا بین یک سوم تا نیمی از موارد تبخال نوزادی به دلیل ویروس HSV-1 ایجاد می شود که در 25 درصد موارد میتواند باعث ایجاد بیماری منتشر و در 30 درصد موارد باعث بروز بیماری در سیستم عصبی مرکزی و در 45 درصد موارد باعث بروز بیماری پوستی ، چشم یا دهان نوزاد شود. حدود 20 درصد از بازماندگان تبخال نوزادی دچار عوارض عصبی طولانی مدت می شوند.

تشخیص تبخال تناسلی در دوران باردرای

در موارد مشکوک برای ابتلای مادر باردار به تبخال تناسلی برای تشخیص باید از آزمایش خون برای تشخیص ویروس یا آنتی بادی استفاده کرد. البته اگر مادر قبل از بارداری به این عفونت مبتلا شده است دیگر نیازی به آزمایش مجدد ندارد.

در صورتی که بیمار دارای ضایعات مشخص تبخال در ناحیه تناسلی باشد بهتر است از آزمایشات ویروس شناسی برای تشخیص استفاده شود. در این روش از ضایعات نمونه برداری شده و کشت داده می شوند و ژنوم ویروس را تعیین میکنند.

معمولا پاسخ مثبت در ضایعات اولیه بیشتر از ضایعات عود کننده است. به همین دلیل نتیجه منفی کشت ویروس نمی تواند وجود عفونت را رد کند.

به طور کلی نتیجه PCR  میتواند به میزان 3 – 5 برابر مطمئن تر از کشت ویروس باشد.

درمان تبخال تناسلی در دوران بارداری

معمولا برای درمان تبخل تناسلی سه داروی ضد ویروس خوراکی به نام های آسیکلوویر ، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر تجویز می شود. این داروها برای انواع تبخال تناسلی اولیه ، عود کننده و درمان روزانه برای سرکوب بیماری تایید شده اند. مطالعات زیادی بر روی مصرف داروی آسیلوویر در زمان بارداری انجام شده است که نشان دهنده ایمن بودن مصرف آن حتی در سه ماهه اول بارداری بوده است.