کپسولی گیاهی برای رفع درد قاعدگی

یک اختلال شایع در زنان و دختران است که به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. در نوع اولیه آن دردهای رحمی در ناحیه تحتانی شکم و در غیاب پاتولوژی لگن به وجود می آیند که قبل از قاعدگی یا در طول سیکل قاعدگی ایجاد می‌شوند. اما دیسمنوره ثانویه نتیجه یک اختلال یا پاتولوژی لگنی است. درد معمولاً از چند ساعت قبل و بلافاصله پس از شروع قاعدگی حاصل شده و ممکن است تا ۴۸ الی ۷۲ ساعت طول بکشد. نوع درد شبیه درد زایمان است و گاهی به قسمت‌های قدامی ران انتشار می‌یابد و مرحله اولیه آن در یک تا دو سال پس از شروع قاعدگی هنگامی‌که تخمک‌گذاری برقرار می‌شود، بروز می‌کند.

به گفته متخصصان، دیسمنوره یا قاعدگی دردناک بیشتر در سنین ۱۳ تا ۱۹ سالگی رخ می‌دهد و گاهی با تهوع، استفراغ و سردرد همراه است و در ایران بین ۷۴ تا ۸۶ درصد شیوع دارد. به‌طورکلی عوامل ایجادکننده دیسمنوره شامل عوامل روحی و روانی، عوامل غدد درون‌ریز، عوامل مربوط به دهانه رحم، عوامل غیر طبیعی رحمی و ساخت و ترشح بیش‌ازحد پروستاگلاندین‌ها هستند. برای رفع این مشکل، درمان‌های دارویی رایج معمولا شامل مهارکننده‌های پروستاگلاندین‌ها هستند که بسیار متنوع بوده و ازجمله مؤثرترین آن‌ها مفنامیک اسید است. اما با توجه به اثرات جانبی این دارو، تلاش برای یافتن درمان‌های جایگزین وجود دارد.

در این رابطه، محققان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در یک مطالعه پژوهشی اثر کپسول گیاهی زنجبیل- اسطوخودوس را بر شدت دیسمنوره اولیه بررسی کرده و تاثیرات آن را با داروی مفنامیک اسید مقایسه کرده‌اند.

این مطالعه روی ۶۰ دانشجوی ساکن خوابگاه‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با سابقه دیسمنوره اولیه صورت گرفته است و ابزار مورد استفاده محققان برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، پرسشنامه وضعیت قاعدگی، فرم اطلاعاتی مشخصات دموگرافیک و خط‌کش درد بوده است.

آن‌ها برای یک گروه از این افراد، کپسول‌های زنجبیل- اسطوخودوس و برای گروه دیگر کپسول مفنامیک اسید چهار بار در روز به‌مدت سه روز از شروع خونریزی قاعدگی تجویز کرده و شدت درد را در دو ماه اندازه‌گیری کردند.

نتایج مقایسه‌ها نشان داد که کپسول گیاهی زنجبیل- اسطوخودوس بدون داشتن عوارض جانبی، موجب کاهش درد دیسمنوره اولیه می‌شود و در مقایسه با مفنامیک اسید مؤثرتر است.

به گفته شراره جانثاری، مربی و پژوهشگر گروه مامایی و بهداشت باروری مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همکارانش، «طبق یافته‌های ما، در بین دو گروه مصرف کننده زنجبیل-اسطوخودوس و مصرف کننده مفنامیک اسید تفاوت آماری معنادار و قابل توجهی از نظر تاثیر بر درد مشاهده شد و این تاثیر در آن‌هایی که کپسول گیاهی زنجبیل-اسطوخودوس استفاده کردند، بیشتر هم بود».

آن ها می افزایند: «علاوه بر این، از نظر طول مدت و شدت خونریزی نیز گروهی که زنجبیل- اسطوخودوس مصرف کرده بود، وضعیت بهتری داشت».

این یافته‌ها نشان‌دهنده تأثیر بیشتر کپسول زنجبیل اسطوخودوس بر شدت درد دیسمنوره اولیه نسبت به داروی شیمیایی مفنامیک اسید هستند. لذا با توجه به شیوع بالای دیسمنوره در دختران و سالم و بی‌خطر بودن کپسول زنجبیل اسطوخودوس نسبت به داروهای شیمیایی، کاربرد این فرآورده گیاهی در تسکین دیسمنوره توسط مجریان این تحقیق توصیه شده است.

آن‌ها ضمن انتشار نتایج مطالعه خود در «مجله علمی، تخصصی و پژوهشی زنان، مامایی و نازایی» پیشنهاد کرده‌اند که در پژوهش‌های آینده، تأثیر کپسول فوق با داروهای دیگر مورد استفاده در درمان دیسمنوره مانند ایبوپروفن مقایسه شود.

 نشریه فوق را معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و انجمن متخصصین زنان مامایی نازایی ایران شاخه خراسان منتشر می‌کند.