این بیماری ها تشخیص ابتلایشان سریع‌تر شد

مصطفی جمالی امروز در نشست خبری به مناسبت دهه فجر و بیان دستاوردهای حوزه سلامت، با اشاره به موفقیت‌های سازمان انتقال خون در سال‌های اخیر، تصریح کرد: در سه سال گذشته سازمان انتقال خون بهترین دوران خود را سپری کرده است، در ابتدای مسئولیت بنده در این سازمان، ذخایر کیت و کیسه خون در حد یک الی دو هفته بود، اما در حال حاضر این ذخایر به ۶ ماه رسیده است.

ذخایر خون و فرآورده‌های خونی دو برابر شده است

جمالی با بیان اینکه قبلا میانگین ذخایر خون و فرآورده‌های خونی ۳ الی ۴ روز بود، اما اکنون این ذخایر به میانگین ۸ روز در کشور رسیده است، گفت: این ذخایر در تهران به ۱۵ روز رسیده است.

افزایش سرعت تشخیص هپاتیت و ایدز در خون‌های اهدایی

وی با اشاره به توزیع و نصب دستگاه‌های تشخیص ویروس هپاتیت و ایدز در کشور گفت: در گذشته، فقط ۱۱ استان کشور به این دستگاه‌ها مجهز بودند، اما در حال حاضر این دستگاه‌ها در تمام استان‌های کشور توزیع شده است. امکاناتی که در استان‌های کشور توزیع شده در راستای تحقق عدالت در سلامت است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به روش غربالگری مولکولی (NAT) گفت: دوره پنجره برای تشخیص یک بیماری خصوصاً بیماری‌های عفونی، به فاصله زمانی بین عفونت اولیه و زمانی گفته می‌شود که تست تشخیصی بتواند عفونت را تشخیص دهد.

وی گفت: گاهی ویروس در بدن بیمار وجود دارد، اما روش‌های آزمایشگاهی قادر به تشخیص آن‌ها نیست، چه بسا ممکن است خونی که به بیمارستان ارسال می‌شود، در دوره‌ای باشد که روش‌های تشخیصی، ویروس را تشخیص ندهند، بنابراین روش غربالگری مولکولی، زمانی که ویروس در انواع آزمایش‌های خونی ظاهر شود را از دو ماه به زیر ۱۰ روز کاهش داده و در مورد ویروس ایدز به دو یا سه روز می‌رساند و تقریباً احتمال انتقال ویروس‌هایی مانند هپاتیت و ایدز را به صفر می‌رساند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: سالانه ۳ میلیون و ۶۶۰ هزار واحد فرآورده خونی در کشور مصرف می‌شود که با کاربرد روش‌های غربالگری مولکولی احتمال انتقال ویروس‌ها به صفر می‌رسد.

وی با اشاره به حادثه تروریستی کرمان و مجروح شدن تعدادی از هموطنان خاطرنشان کرد: زمانی که فرد دچار سانحه و مجروحیت شده، فرصت تعیین گروه خونی‌اش وجود ندارد، بنابراین معمولاً در چنین شرایطی گروه خونی O منفی تزریق می‌شود. در حادثه مذکور نیز این ذخیره بیش از ۸ روزه منجر شد تا هیچ مجروحی دچار آسیب ناشی از نرسیدن خون نشود.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: در اعمال جراحی سنگین مانند جراحی قلب، ذخایر خونی بسیار حیاتی است و چنانچه کمبود ذخیره خونی منجر شود جراحی به تعویق بیفتد، جان فرد به خطر میفتد.

توزیع عادلانه خدمات انتقال خون در کشور

وی توزیع عادلانه خدمات انتقال خون در کشور را یکی از اهداف و برنامه‌های این سازمان عنوان و بیان کرد: افزایش بهره وری، تقویت پدافند غیرعامل، استفاده از فناوری‌های نوین و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله اهداف سازمان بوده و ما براساس یک برنامه استراتژیک سه ساله برنامه‌هایمان را پیش خواهیم برد.

جمالی درخصوص شاخص توزیع خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی و بیمارستانی، عنوان کرد: این شاخص از حدود ۷۵ درصد در سال ۱۴۰۰ اکنون به ۱۰۰ درصد رسیده است و بنابراین ۱۰۰ درصد درخواست‌ها و نیازهای بیمارستان‌ها در سراسر کشور را پاسخگو هستیم.

وی بیان کرد: سازمان انتقال خون موفقیت‌های خود را مدیون همکاری و مشارکت داوطلبانه مردم است، مردم به محض بروز کمبود ذخیره خونی، سریعاً مراجعه می‌کنند و کمبودها سریع برطرف می‌شود. از طرف دیگر، سازمان انتقال خون کارکنان خدوم و پرتلاشی دارد و به عبارتی، اهداکنندگان سرداران گمنام و کارمندان انتقال خون سربازان گمنام حوزه سلامت هستند.

افزایش استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار در کشور

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه در حال حاضر استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار در برخی استان‌ها از ۲۰ درصد به ۷۰ درصد رسیده است، ادامه داد: این کیسه‌ها دارای فیلتری هستند که گلبول‌های سفید را حذف می‌کنند که منجر به ازبین رفتن عوارض ناشی از حضور گلبول سفید در خون می‌شود؛ گلبول قرمز را تا ۳۵ روز می‌توان نگهداری کرد اما درصورت وجود گلبول سفید در خون، بعداز ۲۴ ساعت محتویات گلبول سفید وارد خون می‌شود که این محتویات سمّی بوده و باعث تب و لرز و حساسیت در فرد گیرنده می‌شوند.

وی بیان کرد: حذف ویروس "سیتومگالوویروس"، کاهش مقاومت پلاکتی، کاهش عوارض تب و لرز و حساسیت و کاهش مصرف آنتی بیوتیک‌ها، از دیگر فواید حذف گلبول سفید به وسیله کیسه فیلتردار است بنابراین با حذف گلبول سفید عوارض احتمالی زیادی ازبین می‌رود. همچنین، کیسه خون بدون گلبول سفید، در اعمال جراحی مانند جراحی قلب کارآیی بیشتری دارد.

جمالی با بیان اینکه گروه‌بندی خونی در حال حاضر با دستگاه انجام می‌شود، تصریح کرد: با این اقدام، دقت کار بالا رفته و خطا به صفر می‌رسد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون، اندازه ‌گیری گروه‌های فرعی خون را از دیگر اقدامات مهم سازمان انتقال خون بیان کرد و گفت: اندازه‌گیری گروه‌های فرعی در گذشته انجام نمی‌شد؛ بیماران تالاسمی معمولا هر دو هفته یک‌بار نیاز به دریافت خون دارند و اگر اندازه‌ گیری گروه‌های خونی انجام نشود، برخی از این بیماران دچار مشکلاتی می‌شوند، زیرا به گروه‌های خونی فرعی نیاز دارند.

وی درخصوص HLA تایپینگ خاطرنشان کرد: HLA پروتئینی است که در سطح گلبول‌های سفید وجود دارد و وقتی پیوند مغز استخوان یا سلول‌های بنیادی خونساز انجام می‌شود، اگر آنتی ژن یا پروتئین فرد دهنده و فرد گیرنده همخوانی نداشته باشد، این پیوند دفع می‌شود، بنابراین نیاز است که بانک HLA تشکیل شود.

جمالی بیان کرد: در حال حاضر در کشور ترکیه یک میلیون نفر و در آلمان ۱۳ میلیون نفر در بانک HLA عضو هستند، اما در ایران بانک HLA وضعیت خوبی ندارد و باید به طور ویژه به آن پرداخته شود.

وی با بیان اینکه موضوع غربالگری آنتی بادی در برنامه هفتم توسعه لحاظ شده است، اظهار کرد: با توجه به این مصوبه جدید، در مورد تداوم و ارتقای برنامه‌های جدید در سازمان انتقال خون، ضریب اطمینان زیادی پیدا کرده‌ایم.

افزایش عمر پلاکت از ۴ روز به ۷ روز

جمالی به روش بافی‌کت اشاره کرد و توضیح داد: استفاده از این روش سبب می‌ شود که عمر پلاکت از ۴ روز به ۷ روز افزایش یابد. این طرح به صورت پایلوت در استان قزوین در حال اجرا است.

راه اندازی بانک خون پیش بیمارستانی

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه اقدام مهمی را با سازمان اورژانس کشور آغاز کرده‌ایم، گفت: ما در نظر داریم بانک خون پیش بیمارستانی را برای حوادث جاده‌ای اجرا کنیم. فاصله محل حادثه تا بیمارستان در برخی از نقاط کشور بسیار زیاد است، به طور مثال فاصله محل وقوع حادثه تا بیمارستان در استان سیستان و بلوچستان حدود ۳ ساعت است. بنابراین با استفاده از بانک خون پیش بیمارستانی می‌توانیم جان افرادی که در تصادف آسیب دیده‌اند را نجات دهیم و این موضوع را به صورت پایلوت در ایام اربعین اجرا کردیم.

شاخص اهدای خون در ایران ۲۶ در هزار نفر است

جمالی درباره جایگاه بین‌المللی سازمان انتقال خون ایران گفت: سازمان انتقال خون ایران توانسته است رتبه برتر آسیا را از آن خود کند. همچنین آمار و ارقام یک تحقیق که در سال ۲۰۱۸ انجام شده و اطلاعات آن سال گذشته میلادی منتشر شد، بیانگر این است که شاخص فرآورده‌های خونی در کشور آمریکا ۹۷ و این میزان در ایران ۹۸ است.

وی گفت: شاخص اهدای خون در ایران ۲۶ در هزار و در آمریکا ۱۹ در هزار است.

جمالی ادامه داد: همچنین بر اساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، سازمان انتقال خون ایران در زمینه خون‌های نادر، مرجع است. کمیته خون نادر که متشکل از ۱۵ نفر است، ۲ عضو از کشورهای مسلمان دارد و ایران یکی از این دو عضو مسلمان است.

وی در پایان به ساخت سردخانه ۷۰ هزار لیتری سیار اشاره کرد و گفت: همچنین دو سردخانه پلاسما با ظرفیت ۶۰ هزار لیتری در اراک و ۱۰۰ هزار لیتری در قزوین در حال احداث است. همچنین با حمایت شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر داریم که سانتریفیوژهای یخچال‌ دار تولید کنیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ادامه داد: تا سال‌های قبل بهره‌وری پلاسما ۱۸۰ هزار لیتر بود، امسال به ۲۵۰ هزار لیتر رسیده و امیدواریم در سال آینده به ۳۰۰ هزار لیتر برسد.