چالش‌های اصلی امنیت غذایی ایران را بشناسید

سیدمحسن نصیرایی، مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی، در گفتگویی با اشاره به اهمیت امنیت غذایی، عوامل تهدید کننده آن را برشمرد و راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها ارائه داد.

نصیرایی امنیت غذایی را از دو جنبه حائز اهمیت دانست؛ استقلال کشورها و حفظ سلامت جوامع. وی تاکید کرد که کشوری که در تولید غذا محتاج باشد، به راحتی می‌تواند مورد تهدید بین‌المللی قرار گیرد و از سوی دیگر، کمبود غذا و سوء تغذیه، سلامت جامعه را به خطر انداخته و منجر به بروز بیماری‌های مختلف می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص عوامل تهدید کننده امنیت غذایی، خشکسالی‌های مکرر، آفات نباتی، بیماری‌های دام و طیور، هجوم آفات بین‌المللی، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، نبود برنامه مدون برای صادرات و واردات محصولات کشاورزی، عدم وجود الگوی کشت مناسب، عدم توجه به انتقال یافته‌های جدید کشاورزی، عدم توسعه تحقیقات و اصلاح نژادها، عدم توجه به بهره‌وری مصرف آب، و عدم توجه به حفظ خاک را از جمله این عوامل برشمرد.

نصیرایی تغییرات اقلیمی را نیز یکی از عوامل جدی تهدید کننده امنیت غذایی دانست و با اشاره به کاهش بارندگی و افت کیفیت آب‌های زیرزمینی در خراسان جنوبی، از تعطیلی تولید چغندر قند در این استان به عنوان نمونه‌ای از تاثیرات منفی تغییر اقلیم بر کشاورزی یاد کرد.

وی راهکار اصلی برای مقابله با این چالش‌ها را افزایش بهره‌وری و تولید در واحد سطح با استفاده از دانش و تکنولوژی جدید، منابع اعتباری مناسب، اتخاذ سیاست‌های درست در تولید، واردات و صادرات و الگوی کشت مناسب دانست.

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با تاکید بر لزوم توجه به کیفیت و سلامت مواد غذایی در طول زنجیره تولید، از نقش مهم دولت‌ها در این زمینه سخن گفت و افزود: کیفیت مرغ تولیدی به کیفیت دان مصرفی آن بستگی دارد و اگر جوجه، دان آلوده مصرف کند، گوشت آن نیز مطلوب نخواهد بود.

نصیرایی همچنین تکنولوژی را عاملی برای افزایش بهره‌وری دانست و بر لزوم اصلاح نظام‌های بهره‌برداری و جلوگیری از قطعه قطعه شدن اراضی کشاورزی تاکید کرد.

وی موانع اصلی در زمینه تامین امنیت غذایی در کشورهای در حال توسعه را عدم ثبات اقتصادی، سیاسی، نوسانات ارز، طلا و شرایط بین‌المللی عنوان کرد و افزود: تولید کننده باید از ابتدا تا انتهای کار خود را شفاف ببیند و در ایران حتی بیمه‌های کشاورزی نیز چندان قابل دفاع نیستند.

نصیرایی در خصوص راهکارهای مقابله با این موانع، تقویت تولید داخل، خودکفایی در اقلام استراتژیک، تامین ذخایر استراتژیک، و مراودات تجاری را پیشنهاد داد.

وی در پایان با اشاره به مصرف بیش از حد منابع طبیعی، از آب، خاک، جنگل، مرتع، رودخانه، آب‌های زیرزمینی، دریاها و ماهی‌ها، تکنولوژی و اکوسیستم، گفت: ریشه تغییر اقلیم در مصرف بی‌رویه در اکوسیستم‌ها دارد و آنچه امروز به عنوان فرونشست زمین در اخبار مطرح می‌شود، به معنی خروج آن خاک از چرخه تولید برای همیشه است.

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی افزود: بحث حفظ خاک از آب پراهمیت‌تر نباشد کمتر نیست و جنگل‌ها و مراتع نیازمند احیا، مراقبت، فرهنگ‌سازی، اعتبار، نیروی انسانی متخصص، و برنامه مدون برای بهره‌وری و استفاده بهینه هستند.